Czym jest sauna?

Sauna jest niczym innym, jak drewnianym pomieszczeniem, w którym panuje odpowiednio wysoka temperatura, a także wysoka albo niska wilgotność – jest to zależne od rodzaju sauny. W saunie przebywa się od kilku do nawet kilkudziesięciu minut.

Historia saun

Dzięki odkryciom archeologicznym wiemy, że Scytowie mieszkający na terenach na północ od Morza Czarnego od VII w. p.n.e., aż do początków naszej ery posiadali paleniska, które swoją budową oraz rozmiarami odpowiadały późniejszym paleniskom wykorzystywanym w dymnych łaźniach parowych.

Kąpiel ta została spopularyzowana na terenach zamieszkiwanych przez Słowian oraz we wschodniej części Półwyspu Skandynawskiego. Właśnie z zimnym skandynawskim klimatem kojarzy się sauna. Według statystyk w Finlandii jedna sauna przypada na cztery osoby. Znajdują się one w około 90% fińskich domostw., a przeciętny Fin nie wyobraża sobie bez nich codzienności.

W I w. p.n.e. zwyczaj zażywania gorących kąpieli dotarł do Rzymu. Kąpiele te zwykle miały miejsce w tzw. termach rzymskich. To właśnie tak przyzwyczajeni do luksusów Rzymianie wynaleźli system doprowadzania do łaźni wody o odpowiedniej temperaturze, ogrzewanej dzięki paleniskom znajdującym się pod kamienną posadzką budynku. Gorące powietrze napływało do pomieszczeń przez otwory znajdujące się w  ścianach.

W Rzymie obowiązywał rytuał korzystania z łaźni. Najpierw nacierano ciało gorącym olejem, następnie odbywano serię intensywnych ćwiczeń i dopiero po ich ukończeniu korzystano z łaźni suchej albo parowej. Gorące powietrze lub para oczyszczały skórę z oleju i potu, o wiele lepiej niż stosowane współcześnie peelingi.

W Polsce sauny o bardzo prostej budowie występowały już w X w. Dzisiaj sauny możemy spotkać w hotelach oraz obiektach sportowych i uzdrowiskach. Na tę wysublimowaną formę relaksu, przy nie zawsze dużym nakładzie finansowym, coraz częściej stawiają również mieszkańcy domów jednorodzinnych, a nawet mieszkań.

Domowa sauna

Gdy decydujemy się na wybudowanie prywatnej sauny, najlepiej już na etapie projektowania domu, powinniśmy ująć ją w naszych planach. . Istotnym warunkiem, jaki musi spełniać miejsce, w którym ma powstać sauna, jest wentylacja i doprowadzenie zasilania do pieca. Pomieszczenia najlepiej projektować w ciepłych barwach, takich jak beże,  zieleń, czy brązy piaskowe. Do budowy sauny należy używać naturalnych materiałów – drewno, kamień cegła. W przypadku, kiedy chcemy zainstalować saunę w już wykończonym domu, należy rozważyć możliwość przeznaczenia na saunę, któregoś z pokojów.

Z czego składa się sauna?

• Szatnia – do sauny wchodzimy owinięci ręcznikiem, potrzebujemy więc miejsca, w którym pozbędziemy się ubrań. Jeśli ogranicza nas mała ilość wolnego miejsca, warto pomyśleć choćby o półce z wieszakiem na szlafrok.

• Kąpiel – czyste oraz wilgotne ciało sprzyja poceniu się. Dlatego przed wejściem do kabiny rekomenduje się jest branie prysznica i usunięcie makijażu. Jednak niezbędnym wymogiem nie jest montaż natrysku przy saunie – wystarczy zwyczajna domowa łazienka, z której przejdziemy do sauny.

• Kabina – jest to zamknięte, dobrze wyizolowane pomieszczenie, jednak nie poleca się instalowania sauny w pomieszczeniu z samymi murowanymi ścianami. Kabina może mieć dowolne rozmiary, chociaż nie powinna być zbyt mała. Jeśli nie mamy do wykorzystania zbyt wiele wolnej powierzchni, możemy wykonać „saunę siedzącą”, jednak dla pełnego relaksu, do którego konieczna jest pozycja leżąca,  chociaż jeden bok sauny powinien mieć nie mniej niż dwa metry. Przeciętna sauna powinna pozwalać na jednoczesny pobyt w niej średniej wielkości rodziny (3 osoby). Dlatego też, rozmiary domowej sauny to zwykle 200 x 160 cm albo 200 x 200 cm i wysokości minimum 2m.

• Schłodzenie – fantastycznym rozwiązaniem jest domowy lub przydomowy basen. Jeśli jednak nie mamy możliwości na takie schłodzenie ciała, wystarczy wziąć prysznic. Jedna uwaga – musi być on ruchomy, ponieważ po saunie ciało chłodzimy od nóg do głowy!

• Odpoczynek – barek z zimnymi napojami, leżanka, fotelik i stolik. Drzemka po skorzystaniu z sauny jest bardzo korzystna.

Z jakich materiałów najlepiej zbudować saunę?

W związku z temperaturą, jaka jest w saunie, materiały, z których ją budujemy, powinny być odporne na ekstremalne warunki. Do wyłożenia wewnętrznych ścian zwykle stosuje się drewna, takie jak: cedr, osika albo świerk. Boazeria musi być specjalnie wyrobiona z długim piórem, umocowana tak, by na zewnątrz nie znajdował się metal. Natomiast od zewnątrz kabinę można wykończyć dowolnie wybranym materiałem: płytą pilśniową albo gipsową, glazurą, a także drewnem.

W podłodze kabiny (ale koniecznie pod piecem) warto wykonać odpływ wody, szczególnie w saunie parowej. Nadmiar wody będzie mógł dzięki temu swobodnie płynąć do kanalizacji, co ułatwi nam sprzątanie pomieszczenia. Odpływ powinien posiadać syfon, by do kabiny nie przedostawały się niezbyt przyjemne wonie z kanalizacji. Syfon należy umiejscowić poza kabiną. Ponadto, dla zapewnienia bezpieczeństwa powinno się zamontować kratkę odpływu.

Drzwi do sauny muszą się zawsze otwierać na zewnątrz. Dobór odpowiednich materiałów determinuje ich trwałość oraz bezpieczeństwo użytkowania. Drzwi robi się z drewna lub ze szkła hartowanego. Z uwagi na wymagania zarówno techniczne, jak i bezpieczeństwa, drzwi dobrze jest kupić w profesjonalnej firmie przed rozpoczęciem budowania kabiny, by móc dobrać wymiary otworu do posiadanych drzwi.

Ławki w saunie powinny być wykonane z miękkiego, liściastego drewna bezsęcznego, suchego oraz gładkiego. Szerokość ławek waha się od  30 do 55 cm, w zależności od rozmiarów sauny. Muszą być one wytrzymałe, nie mogą grozić załamaniem lub spadnięciem na podłogę, dlatego też warto również skorzystać ze specjalistycznych dostawców tego rodzaju mebli.

Oświetlenie sauny

W tradycyjnych saunach stosowane jest zwykłe oświetlenie lampą. W nowoczesnych częstokroć możemy spotkać oświetlenie światłowodowe, dające bardzo dobre wrażenia estetyczne. Oświetlenie światłowodowe można zastosować również do oświetlenia bezpośredniego otoczenia sauny, innych części naszego domu a nawet jego części zewnętrznych i ogrodu.

Wentylacja

Myśląc o saunie, należy pamiętać o rzetelnym zaprojektowaniu wentylacji. W trakcie kąpieli musi być bowiem zapewniony ciągły dopływ świeżego powietrza, a także odprowadzanie ciepłego i wilgotnego. Brak wentylacji (lub źle wykonana) nie tylko pogorszy warunki kąpieli, ale może również spowodować zawilgocenie kabiny lub przegrzanie jej wewnętrznych elementów, a nawet wywołać pożar. Nie można jednakowoż podłączać kabiny sauny bezpośrednio do kanału wentylacyjnego. Świeże powietrze winno się do niej przedostawać z pomieszczenia, w którym jest zainstalowana, i do niego też powinno być odprowadzane.

By umożliwić wymianę powietrza w kabinie, pod piecem należy wykonać jego wlot, a wylot w suficie po przeciwnej stronie wlotu (gdy znajduje się nad nim wolna przestrzeń) albo wysoko w ściance. Ważne jest, aby odległość między wlotem a wylotem była możliwie jak największa. Wlot i wylot powietrza powinny mieć jednakowe rozmiary.

Sauna to odpoczynek fizyczny i psychiczny. Dlatego warto zadbać o zapewnienie w niej odpowiednich warunków, by korzystanie z niej stało się dla nas wspaniałą formą odpoczynku. Oprócz wymienionych powyżej zasad, dobrze jest zapamiętać o jednej jeszcze istotnej: w saunie należy zachować czystość i higienę!